De belangrijkste hijstermen kort uitgelegd
Werk je met hijs- en hefmiddelen? Dan komt je al snel de termen WLL, SWL en MBL tegen. Het is belangrijk dat je de verschillende termen kent, zodat je een veilige keuze kunt maken voor de juiste hef- en hijsmiddelen. In dit artikel lees je wat de termen inhouden.
WLL
De WLL is een veelgebruikte afkorting. Het staat voor Working Load Limit ofwel de maximale werklast. De fabrikant van het hijsmiddel stelt de WLL van het product vast. Dit getal geeft de maximale belasting aan van het hijsmiddel om te hijsen onder de omstandigheden zoals door de fabrikant is gespecificeerd.
SWL
SWL is de afkorting voor Safe Working Load. In het verleden was dit een gangbare term, maar omdat het woord ‘veilig’ niet te specificeren is, is deze term vervangen door de WLL. Je mag ervan uitgaan dat de SWL tegenwoordig correspondeert met de WLL voor alle hijsmaterialen onder de haak zoals haken, (harp)sluitingen en andere hijsmiddelen. Voor kranen, takels en lieren is de term ‘capaciteit’ gebruikelijk. Het gewicht van de hijsbalk of de hijsmiddelen die onder de haak samenkomen zijn van invloed op de capaciteit.
De term ‘veilige werklast’ is nog wel in gebruik en refereert aan verminderde last, gebaseerd op specifieke omstandigheden in de gebruiksomgeving. Een gekwalificeerde medewerker moet altijd een risicobeoordeling uitvoeren vóór het hijsen, om vast te stellen of het waarschijnlijk is dat het draagvermogen wordt beïnvloed.
Breekkracht (MBL en MBF)
De minimale breekkracht of ‘minimum breaking load’ (MBL), ook wel ‘minimum breaking force’ (MBF, geeft aan bij welke last of kracht het hijsmiddel risico loopt om te breken of dusdanig te vervormen dat de last wordt gelost.
De minimale breekkracht geeft aan bij welke kracht het hijsmiddel stuk gaat. De last wordt gespecificeerd in kg/ton en de kracht in kN (kilonewton).
Gebruiksfactor (GF of SF)
De gebruiksfactor ook wel veiligheid factor (in het Engels Safety Factor) genoemd, geeft de verhouding aan tussen werklast (WLL) en de minimale breekkracht (MBL). Dit geeft aan hoeveel sterker de hijsmiddelen zijn in verhouding tot de werklast. De gebruiksfactor is gespecificeerd voor elk hijsbereik en ligt normaal gesproken tussen 4:1 en 7:1.
De maximale werklast bereken je als volgt: WWL = MBL/GF.
Proeflast
De proeflast (of in het Engels proofload) is de last waaraan de fabrikant het product heeft blootgesteld tijdens het testen. Met welke lasten dergelijke testen minimaal moeten worden uitgevoerd, is vastgesteld in de huidige normen.
Let op: wanneer je verschillende hijsmiddelen samenvoegt in een hijsinstallatie, is het belangrijk om te realiseren dat het component met de laagste maximale werklast de WWL van de totale installatie bepaalt.
Voor hijsmiddelen geldt dat de vastgestelde WLL van toepassing is op loodrecht, enkelvoudig hijsen. Bij een andere aanslagwijze, bij hijssamenstellingen met meerdere lengen of in andere samenstellingen wordt de maximale werklast berekend op basis van de daarvoor vastgestelde verlagings- of verhogings-factor.
Samenvatting
| WLL | De maximale werklast die het losse hijsmiddel mag hijsen onder de omstandigheden zoals aangegeven door de fabrikant. |
| SWL | Verouderde term, vervangen door WLL voor alle hijsmiddelen onder de haak. De term wordt nog wel gebruikt in de offshore en maritieme industrie. |
| MBL | Minimale breukbelasting. |
| Capaciteit | Capaciteit wordt gebruikt voor kranen, takels en lieren om aan te geven wat zij veilig mogen hijsen. |
| Gebruiksfactor | De verhouding tussen de minimale breekkracht en de werklast. |
| Proeflast | De last waaraan de fabrikant of keuringsinstantie het hijsmiddel heeft blootgesteld tijdens het testen. |
