Veilig werken met hydraulische cilinders: 10 tips

1. Ontlucht het hydraulische systeem voor gebruik

Lucht in een hydraulisch systeem is gevaarlijk, omdat lucht - in tegenstelling tot olie – samendrukbaar is. De werking van de cilinderplunjer is hierdoor onvoorspelbaar.

Ontlucht een hydraulisch systeem daarom altijd voor gebruik, door de cilinder op z’n kop uit te pompen. Laat de olie daarna teruglopen naar de pomp die hoger moet staan dan de cilinder. Via de ontluchting van de pomp verdwijnt alle lucht uit het systeem.

2. Sluit bij een dubbelwerkende cilinder altijd beide koppelingen van de pomp aan

Zo ontstaat een stroom voor ingaande olie en een stroom voor uitgaande olie. Het principe van dubbelwerkende hydraulische cilinders (ook wel: hydraulische retourcilinder) is namelijk dat de plunjer zowel in- als uitgestuurd wordt door oliedruk. Bij het uitgaan van de plunjer gaat de ingaande stroom olie via de onderste koppeling in de onderkamer van het cilinderhuis en drukt de plunjer hierdoor omhoog.

Olie in de bovenkamer moet wegkunnen om ruimte te maken voor de inkomende olie. Deze uitgaande stroom olie gaat via de bovenste koppeling in het cilinderhuis terug naar de pomp. Bij het ingaan van de plunjer is het oliestroom-proces precies omgekeerd. Zit er maar één koppeling aan de pomp? Dan is deze dus niet geschikt voor de aansturing van een dubbelwerkende hydraulische cilinder.

3. Voorkom beschadigingen aan het systeem

• Las- of slijpwerkzaamheden? Bescherm alle onderdelen van het hydraulisch systeem dan tegen vonken. Zo voorkom je lekkages.
• Bescherm de plunjer met een zadel om vervormingen aan de plunjer te voorkomen. Vervormde plunjers kunnen vastlopen aan het eind van de retourgang. Bovendien wordt de cilinder ongewenst excentrisch belast doordat het beschadigde plunjeroppervlak de last niet meer volledig ondersteunt.
• Til hydraulische cilinders nóóit op met de koppeling of de slang. Gebruik het handvat, het cilinderhuis of de hijsogen.
• Voorkom beschadigingen aan de hydrauliekslang door knikken, knopen of beknellingen. Door deze beschadigingen kunnen er lekkages ontstaan.

4. Gebruik cilinderaccessoires en hulpmiddelen zoals ze bedoeld zijn

• Laat bij het bevestigen en verwijderen van accessoires op de plunjer, de plunjer volledig in en uit met een druk van ca. 50 bar. Dit voorkomt meedraaien van de plunjer.
• Plaats geen onderstopping boven op de plunjer: plaats deze altijd onder de cilinder. En gebruik altijd originele accessoires die volledig passend zijn voor het hydraulische systeem. Dit voorkomt onveilige situaties zoals het wegschieten of breken van componenten onder druk.
• Koppel een verlengbuis alleen aan de onderkant van de hydraulische cilinder, nooit aan de plunjer. Je mag maximaal 2 verlengbuizen koppelen met een verbindingsstuk. De vlakken waartussen de kracht wordt uitgeoefend, moeten parallel zijn. Bijvoorbeeld in het hart van de grondplaat en het zadel.

5. Zorg dat de hydraulische cilinder op een stabiele ondergrond staat

Zodat deze niet kan wegrollen of omkantelen.

6. Oefen uitsluitend centrische krachten uit op hydraulische cilinders

Vermijd zijwaartse en schuine krachten op de plunjer. Zo voorkom je inwendige beschadigingen in het cilinderhuis. Maak bij excentrische belastingen tot maximaal 5° gebruik van een kantelzadel. Voorkom excentrische belastingen met meer dan 5° op hydraulische cilinders.

7. Gebruik meer cilindercapaciteit dan de last vereist:

• Symmetrische last: totale cilindercapaciteit = 1,5 x belasting
• Asymmetrische last: totale cilindercapaciteit = 2 x belasting

8. Haal bij het loskoppelen van de slang of cilinder altijd eerst de druk van het systeem af

Hierdoor kun je de koppelingen met de hand losdraaien en voorkom je dat er restdruk in het systeem blijft, wat nadelige gevolgen kan hebben voor het volgende gebruik.

9. Houd het systeem schoon

• Voorkom vuil in en op de koppelingen. Schroef de stofkappen van de koppelingen aan elkaar tijdens gebruik van het systeem en reinig ze na afloop.
• Gelakte, kunststof en rubberen onderdelen zijn niet bestand tegen bijtende zuren of vloeistoffen. Spoel alle onderdelen die in contact zijn gekomen met bijtende zuren of vloeistoffen af met ruim water, behalve elektrische onderdelen.
• Maak de hydraulische cilinder droog als deze onder natte omstandigheden is gebruikt. Breng op de blanke of gezwarte onderdelen een dun laagje conserveringsolie aan om roestvorming te voorkomen.
• Zet de cilinder bij opslag met de plunjer omlaag. Je voorkomt dan dat er vuil in de cilinder terechtkomt.

10. Laat hydraulische cilinders regelmatig onderhouden en jaarlijks beproeven (keuren) door een deskundige

Voor alle merken hydraulisch hef- en handgereedschap geldt dat er na verloop van tijd een storing of defect kan optreden. Om ervoor te zorgen dat de gereedschappen gedurende hun hele levensduur optimaal en veilig inzetbaar blijven, zijn regelmatig onderhoud en jaarlijkse beproeving (keuring) door een deskundige* vereist.

* Wees zeker van de deskundigheid van deze persoon door te vragen naar de relevante certificaten of gevolgde trainingen. Als deze persoon geen training heeft gevolgd in minimaal basishydrauliek laat deze persoon je hydraulische gereedschappen dan niet onderhouden en beproeven/keuren.

Download onze whitepaper

Waar kun je op letten? Wat zijn de risico’s? Hoe voorkom je ongelukken? En daarmee stilstand van je dagelijks proces? In dit whitepaper lees je praktische tips en adviezen voor veilig werken met hydrauliek. Van opslag en vervoer tot keuring en inspectie. Doe waardevolle inzichten op en ontdek de belangrijkste aandachtspunten.