Vacuümhijsgereedschap is geschikt voor lasten die niet beschadigd mogen worden. Zoals glasplaten, marmeren aanrechtblokken en rotorbladen van windmolens. Een veelzijdig middel, met tal van aandachtspunten. In dit artikel zetten we die voor je op een rij.
Het is allereerst van belang om te bepalen wat je met het vacuümhijsgereedschap wil doen. Wil je horizontaal hijsen? Verticaal hijsen? Of 180 graden kantelen? Vacuümhijsgereedschap is namelijk voorzien van zuignappen. En met elk type zuignap kun je een andere last hijsen.
Vind een expert in vacuümhijsgereedschap
Wil je meer weten over de toepassingsmogelijkheden van vacuümhijsgereedschap? Mennens staat voor je klaar. In de Nederlandse vestigingen kun je bijvoorbeeld bij ons terecht voor het inspecteren en keuren van je gereedschap en voor het testen met een licht poreuze last. Wij adviseren je graag.
Diverse zuignappen
Zuignappen bestaan er in vele vormen en diameters. De vorm en diameter zijn bepalend voor het maximale hijsgewicht dat de zuignap kan tillen. Eén zuignap kan bijvoorbeeld 100 kg hijsen. Een rij van 10 zuignappen kan bijvoorbeeld 1 ton hijsen. Afhankelijk van de last bepaal je het aantal zuignappen op het hijsgereedschap, die je individueel aan en uit kunt zetten. De capaciteit van het hijsgereedschap is gelijk aan het aantal zuignappen dat aanstaat.
Belangrijk: luchtdicht
Het materiaal dat je met het vacuümhijsgereedschap hijst, hoeft niet per se vlak te zijn (zoals bij hijsmagneten bijvoorbeeld wel het geval is). De last mag ook rond of onregelmatig zijn. Zolang het materiaal maar luchtdicht genoeg is, want vacuümhijsgereedschap werkt alleen op materialen die niet of nauwelijks poreus zijn.
Minimaal 60% vacuümkracht
Hoe luchtdichter het hijsmateriaal, hoe meer vacuümkracht het gereedschap heeft. Iedere zuignap heeft minimaal 60% vacuümkracht nodig. Je plaatst de zuignappen op de te hijsen last, waardoor het materiaal met lucht tegen de zuignappen wordt aangezogen. Hebben alle zuignappen genoeg vacuümkracht? Dan kun je ermee hijsen.
Bij de periodieke keuring van het vacuümhijsgereedschap wordt altijd naar de 60% vacuümkracht gekeken. Haalt één zuignap deze 60% niet? Dan wordt deze volgens de Nederlandse regelgeving afgekeurd. Daarnaast is het ook belangrijk om vóór gebruik te controleren en inspecteren of het vacuümhijsgereedschap in een goede staat is.
Alarm als waarschuwing
Als één of meerdere zuignappen niet genoeg vacuüm trekken, gaat er een alarm af op het apparaat, met zowel een geluids- als lichtsignaal. Dan heb je nog tijd om de last veilig op de grond te zetten.
Minder vacuümkracht tijdens hijsen
Let er ook op dat de zuignappen niet versleten zijn. Door slijtage kan er namelijk een luchtspleet ontstaan, waardoor de zuignap tijdens het hijsen kan losraken. Als de vacuümkracht hierdoor onder de 60% komt, gaat het alarm af en moet je de last neerzetten.
Licht poreus hijsmateriaal
Wat als de last licht poreus is, zoals een traanplaat? Met de juiste voorzorgsmaatregelen kun je het materiaal alsnog hijsen met vacuümhijsgereedschap. Normaal zou je zuignappen uitkiezen waarvan de diameter geschikt is om het gewicht van de last te hijsen. Als het hijsmateriaal licht poreus is, gelden andere regels.
Sterkere zuignappen
Dan kies je zuignappen die een zwaardere last kunnen hijsen. Zet je deze zuignappen op licht poreus materiaal dat minder zwaar is? Dan trekken ze vacuüm en kun je de last hijsen. Dit lukt, omdat de zuignappen meer dan 60% vacuümkracht hebben. Hier draait het uiteindelijk om: voldoende kracht genereren. En dus krachtigere zuignappen gebruiken dan nodig is om het vacuümverlies op te vangen.
Testen voor veiligheid
Toch is deze methode niet 100% veilig, want de 60% vacuümkracht wordt niet altijd bereikt. Dit komt bijvoorbeeld omdat de poreusheid van de hijslast verkeerd wordt ingeschat. En je dus, zonder het te weten, minder geschikte zuignappen gebruikt. Daarom is het aan te raden om de hijsmethode te laten testen met de te hijsen last. Laat je leverancier dit bij de fabrikant testen.
De takel boven het gereedschap
Met vacuümhijsgereedschap kun je veel kanten op. Letterlijk. Je kunt horizontaal en verticaal hijsen én je kunt de hijslast in een hoek kantelen. Het vacuümhijsgereedschap doet dit niet zelf, daar is een takel voor nodig die het gereedschap verbindt aan bijvoorbeeld een kraan.
Belangrijk: het vacuümhijsgereedschap heeft een eigen gewicht, bijvoorbeeld 200 kg. Dit gewicht tel je op bij het hijsgewicht als je gaat hijsen met de takel. Kan de takel 500 kg hijsen? Dan kun je aan 200 kg wegend vacuümhijsgereedschap nog 300 kg hangen. Ongeacht de maximale hijskracht van het vacuümhijsgereedschap.
Lagere hijskracht bij verticaal hijsen
Vaak wordt vacuümhijsgereedschap gebruikt om meerdere handelingen achter elkaar uit te voeren, bijvoorbeeld eerst horizontaal hijsen, verticaal hijsen en daarna kantelen. Hijs je verticaal? Dan krijg je te maken met afglijkrachten, omdat de zwaartekracht tegen gaat werken. Om te voorkomen dat de last losraakt van de zuignappen, is de hijskracht bij verticaal hijsen 50% minder.
Niet voor continu gebruik
Ben je klaar met hijsen? Laat het vacuümhijsgereedschap dan niet aanstaan. Het gereedschap draait namelijk op een motor, die gesmeerd blijft met koelolie. Als je het apparaat aan laat staan terwijl je hem niet gebruikt, kan de koelolie niet weg. De motor raakt dan oververhit en de zuignappen proberen vacuüm te trekken terwijl ze niet op een last staan. Dit is niet gunstig voor de levensduur van het hijsgereedschap.
Kennisdossier Veilig Hijsen
Hijsgereedschappen en -middelen correct gebruiken. Lasten aanslaan. Controle, inspectie en keuring. Hoe doe je dit veilig en verantwoord?
